Mononukleoza zakaźna to choroba rozwijająca się u 30-60% zakażonych EBV. Do infekcji dochodzi najczęściej poprzez kontakt ze śliną chorego, w szczególności podczas pocałunku, dlatego mononukleozę nazywa się „chorobą pocałunków”.

Początkowo zakażenie wirusem EBV daje objawy podobne do anginy, tj.:

• bolesne i powiększone migdałki, węzły chłonne szyi,
• gorączkę, ból mięśni, zmęczenie, osłabienie,
• w morfologii można zaobserwować duży wzrost białych ciałek krwi.

Głównym celem diagnostyki EBV jest potwierdzenie świeżego zakażenia, poprzez badanie Wirus Epsteina-Barr (EBV) IgM. W tym celu we krwi pacjenta wykrywa się typowe dla EBV przeciwciała, których obecność jest wynikiem reakcji organizmu na kontakt z wirusem. Na podstawie wyników badań laboratoryjnych można oszacować, czy obecne przeciwciała są skutkiem aktywnej infekcji (dodatnie IgM), czy przebytej w przeszłości (dodatnie przeciwciała w badaniu Wirus Epsteina-Barr (EBV) IgG).

Przeciwciała IgM pojawiają się jako pierwsze, szybko zanikają, podczas gdy w klasie IgG utrzymują się dłużej, niekiedy całe życie.

W zależności od kombinacji wykrytych przeciwciał można oszacować fazę infekcji.