Dlaczego Światowy Dzień Zdrowia to temat, który dotyczy każdego z nas?
7 kwietnia, z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia. To doskonała okazja, by zatrzymać się na chwilę i zadać sobie pytanie: czy naprawdę dbam o swoje zdrowie?
W Polsce profilaktyka zdrowotna wciąż nie odgrywa tak dużej roli, jak powinna – mimo że badania jasno pokazują, że wczesne wykrycie choroby może uratować życie. W artykule przygotowanym przez nasze laboratorium medyczne Lab-Med, prezentujemy najnowsze dane, które mogą zaskoczyć. Przedstawiamy też konkretne kroki, które każdy z nas może podjąć już dziś.
1. Zdrowie Polaków w liczbach – najważniejsze dane
| Wskaźnik | Wartość |
|---|---|
| Oczekiwana długość życia mężczyzn | 72,6 lat |
| Oczekiwana długość życia kobiet | 80,3 lat |
| Odsetek Polaków z nadciśnieniem | 33% |
| Osoby z nadwagą lub otyłością | 62% dorosłych |
| Osoby palące papierosy codziennie | 21% mężczyzn, 13% kobiet |
| Odsetek osób wykonujących badania profilaktyczne raz w roku | 28% |
| Rak jako przyczyna zgonów | 26,3% wszystkich zgonów |
| Choroby układu krążenia | 40% zgonów |
2. Profilaktyka zdrowotna – czym jest i dlaczego jest tak ważna?
Profilaktyka zdrowotna to działania podejmowane, aby zapobiec chorobom lub wykryć je we wczesnym stadium – zanim pojawią się objawy.
Wyróżniamy trzy poziomy profilaktyki:
- Pierwotna – zdrowy styl życia, szczepienia, unikanie czynników ryzyka.
- Wtórna – badania przesiewowe i laboratoryjne (np. morfologia, lipidogram, badania hormonalne).
- Trzeciorzędowa – leczenie chorób przewlekłych i zapobieganie powikłaniom.
Według WHO 70% chorób przewlekłych można skutecznie opanować lub uniknąć ich całkowicie dzięki działaniom profilaktycznym.
3. Co badać, kiedy i dlaczego?
W laboratorium Lab-Med oferujemy szeroki zakres badań diagnostycznych, które wspierają profilaktykę zdrowotną. Oto lista kluczowych badań i częstotliwość ich wykonywania:
| Badanie | Rekomendowana częstotliwość | Grupa docelowa |
|---|---|---|
| Morfologia krwi | 1 raz w roku | Dorośli |
| Glukoza na czczo | 1 raz w roku | Osoby po 35. r.ż. |
| Lipidogram | 1 raz w roku | Dorośli |
| Próby wątrobowe (ALT, AST) | 1 raz w roku | Osoby przyjmujące leki, pijące alkohol |
| Badanie tarczycy (TSH, FT3, FT4) | co 2 lata | Kobiety, osoby z objawami |
| PSA (antygen sterczowy) | 1 raz w roku | Mężczyźni po 50. r.ż. |
| Cytologia | co 3 lata | Kobiety 25–59 lat |
| Badanie kału na krew utajoną | co 2 lata | Osoby po 50. r.ż. |
| Witamina D3 | 1–2 razy w roku | Cała populacja |
4. Co mówią Polacy o badaniach profilaktycznych?
- 41% Polaków nie wykonało żadnego badania profilaktycznego w ciągu ostatnich 12 miesięcy,
- 37% osób w wieku 50+ nie badało poziomu cholesterolu w ciągu ostatnich 3 lat,
- Główne powody unikania badań to: brak czasu (43%), strach przed diagnozą (28%) oraz brak świadomości potrzeby (22%).
5. 5 kroków do lepszego zdrowia – zacznij dziś!
- Zaplanuj badania – minimum raz w roku.
- Zadbaj o dietę i ruch – WHO rekomenduje 150 minut aktywności tygodniowo.
- Ogranicz używki – alkohol i papierosy to główni wrogowie układu krążenia.
- Zwracaj uwagę na objawy – bóle, zmęczenie, duszność to sygnały ostrzegawcze.
- Edukuj się i zachęcaj innych – zdrowie to temat, który dotyczy każdego.
Podsumowanie: Twoje zdrowie – Twoja decyzja
Z okazji Światowego Dnia Zdrowia zachęcamy: zadbaj o siebie i swoich bliskich już dziś. Zrób pierwszy krok – wykonaj badania profilaktyczne i nie odkładaj zdrowia na później.