Łuszczyca występuje w wielu regionach świata, jednak największe nasilenie występuje w Europie i USA. Jest jedną z najczęstszych chorób skóry o nawrotowym i przewlekłym charakterze, z jakimi możemy się spotkać. Choroba może mieć ścisły związek z czynnikami genetycznymi, immunologicznymi lub środowiskowymi. Do czynników zwiększających ryzyko pojawienia się łuszczycy zalicza się między innymi :
- infekcje bakteryjne i wirusowe
- mechaniczne uszkodzenia np. zadrapania, rany chirurgiczne,
- grzybice i drożdżyce skóry
- długotrwałe podrażnienia skóry np. częste oparzenia słoneczne, ciasne ubrania, nadmierna higiena,
- leki antymalaryczne, interferon,
- zmiany w układzie hormonalnym,
- długotrwały silny stres
- nieprawidłowy styl życia
Może ujawniać się w każdym wieku u osób oby dwu płci jednakże najczęściej choruje młodzież w wieku dojrzewania oraz osoby w wieku podeszłym.
W przebiegu choroby proces dojrzewania skóry jest przyśpieszony co prowadzi do stanu zapalnego. Umiejscowienie zmian łuszczycowych może być rozmaite, może zajmować ograniczone okolice ciała lub może zajmować całą powierzchnię skóry i stawy. Wskutek choroby dochodzi do nadmiernego złuszczania się naskórka, stary naskórek nie nadąża się oczyścić i pozostaje na częściach ciała tworząc skorupę. Podstawowym objawem są wykwity skórne, pojawiające się na łokciach, kolanach, pośladkach i okolicach kości krzyżowej. Kolejnym etapem jest pojawianie się zmian na skórze głowy, twarzy, stopach i dłoniach.
Do zaostrzenia objawów łuszczycy często przyczynia się nieprawidłowa dieta, spożywanie słodyczy, alkoholu i innych używek. Zaostrzenie może objawiać się również pojawić się wskutek nadmiaru stresu.
Najczęściej diagnozowanym typem łuszczycy jest tzw. łuszczyca zwykła ( psoriasis vulgaris ) charakteryzująca się zmianą barwy skóry na czerwonobrunatną która odgranicza się wyraźnie od zdrowej skóry oraz posiada złuszczającą się powierzchnię w postaci srebrzystych łusek. Po zadrapaniu zmienionej chorobowo skóry jej powierzchnia staje się błyszcząca, pojawiają się także kropelki krwi w wyniku uszkodzenia naczyń brodawek skórnych. Wczesne zmiany łuszczycy mają charakter drobnych grudek. Zmiany rozwinięte sięgają rozmiaru kilku centymetrów. Charakterystycznym objawem jest objaw Koebnera, polegający na tworzeniu się zmian łuszczycowych wzdłuż linii zadrapania naskórka po upływie 6-12 dni.
Łuszczyca paznokci, występuje u około 50 procent pacjentów z łuszczycą zwyczajną i w 80 procent przypadków z łuszczycą stawową. Głównym objawem toczącego się procesu jest naparstkowanie, czyli w płytce paznokcia dochodzi do powstania wgłębień i rowków. Powstają żółto-brązowe plamy, następuje pogrubienie warstwy rogowej naskórka przez co często mylona jest z grzybicą paznokci.
Do innych rzadziej spotykanych typów łuszczycy skóry, należy :
Łuszczyca krostkowa, w małym stopniu przypomina normalną i w odróżnieniu od niej zmiany skórne przypominają ropne krostki, a skóra wokół jest przesuszona i objęta stanem zapalnym. Charakterystyczne dla łuszczycy krostkowej są zmiany rumieniowate.
Łuszczyca skóry głowy, zmiany chorobowe nie obejmują włosów, nie dochodzi również do wyłysienia. Zmiany skórne charakteryzują się zlewnymi ogniskami z grubo nawarstwionymi łuskami.
Łuszczyca narządów płciowych, zmiany w regionie okolic intymnych mają skłonność do zlewania się tworząc tzw. łuszczycę wysiękową. Może towarzyszyć chorobie reumatologicznej, zwanej łuszczycą stawową.
Łuszczyca plackowata – na skórze tworzą się duże, zlewające się wykwity,
Łuszczyca kropelkowata – charakteryzuje się licznymi, małymi, owalnymi zmianami chorobowymi na dużych obszarach skóry np. plecach
Łuszczyca uogólniona – rozległe swędzące zapalenia skóry na dużych powierzchniach ciała którym towarzyszy gorączka i zaburzenia wodno-elektrolitowe.
Łuszczyca brodawkująca – cechuje ją nadmierny i nierównomierny przyrost i rogowacenie naskórka.
Łuszczyca odwrócona – brak obecnej srebrzystej łuski, zmiany skórne są sączące i umieszczone najczęściej pod kolanami i na łokciach.
Łuszczyca stawowa – jest chorobą reumatologiczną, zajmującą stawy co w konsekwencji prowadzi do inwalidztwa. Rozwija się głównie u chorych z łuszczycą skóry. Ujawnia się między 30 a 40 rokiem życia, z taką samą częstotliwością u obu płci. Różni się jednak przebiegiem, u mężczyzn trzy razy częściej dochodzi do zajęcia stawów kręgosłupa, u kobiet – stawów obwodowych. Choroba rozwija się najczęściej stopniowo i przebiega z okresami zaostrzeń i remisji. Stan zapalny dotyczyć może różnej liczby stawów. Dokładny mechanizm i przyczyna powstawania pozostają wciąż zagadką. Podejrzewa się, że to czynniki środowiskowe są ogniskiem zapalnym nieprawidłowych procesów immunologicznych. Za genetycznym podłożem schorzenia przemawia fakt występowania choroby u obojga bliźniąt oraz to że 30% chorych ma krewnych w pierwszej linii cierpiących na łuszczycę stawów.
Do tej pory nie wynaleziono lekarstwa na łuszczycę. Leczenie opiera się na łagodzeniu objawów choroby. Leczenie można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Celem zewnętrznego leczenia jest złuszczenie łusek i zahamowanie nadmiernego namnażania naskórka, następnie przepisywane są maści z kortykosteroidami na niewielkie zmiany oraz pochodne witaminy D. Jeżeli leczenie zewnętrzne nie przyniesie rezultatów, wdrażane jest leczenie farmakologiczne.
Jak radzić sobie z łuszczycą na co dzień ?
W celu zmniejszenia objawów łuszczycy warto jest zastosować kilka wskazówek :
Nawadnianie organizmu. Nie od dziś wiadomo że woda odgrywa bardzo ważną rolę w naszym życiu,
Przestrzeganie harmonogramu przyjmowania leków,
Stosowanie odpowiednio dobranych kosmetyków do pielęgnacji,
Zbilansowana dieta,
Ograniczenie używek,
Ograniczenie stresu,
Zmniejszenie ekspozycji na słońce,
Odpowiedni dobór odzieży.