W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie dietą bezglutenową. Taką dietę coraz częściej wybierają nie tylko ci, którzy mają ku temu wskazania medyczne, ale także osoby zdrowe. Najczęściej kierują się one chęcią poprawy swojego samopoczucia i zdrowia czy też redukcji masy ciała. Ale czy dieta bezglutenowa jest dla każdego?

Czy dieta bezglutenowa jest dla każdego?

U osób zdrowych, prawidłowo tolerujących gluten, stosowanie diety bezglutenowej nie ma żadnego uzasadnienia. Co więcej, taka dieta, jeśli jest nieprawidłowo zbilansowana, może wiązać się z wieloma negatywnymi skutkami. Należą do nich m.in. niedobory składników mineralnych i witamin, nadmierna zawartość tłuszczów w diecie. Ważne jest, aby osoby bez medycznych wskazań nie eliminowały glutenu bez konsultacji z lekarzem.

Warto podkreślić, że dieta bezglutenowa nie jest dietą odchudzającą. Za redukcję masy ciała odpowiada deficyt energetyczny, a sama obecność glutenu lub jej brak nie wpływa na proces odchudzania. Kluczem do utraty wagi jest zdrowa, zrównoważona dieta i regularna aktywność fizyczna.

Wskazania do stosowania diety bezglutenowej

Wdrożenie diety bezglutenowej powinno być rekomendowane jedynie osobom, które ze względów medycznych mają do tego wskazania, czyli przede wszystkim:

Celiakia (choroba trzewna)
Alergia na gluten
Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten
Choroba Duhringa

Celiakia może współistnieć z innymi chorobami autoimmunizacyjnymi, takimi jak cukrzyca typu I, autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, nieswoiste choroby zapalne jelit czy opryszczkowe zapalenie skóry. Wystąpienie którejś z tych chorób może być wskazaniem do przeprowadzenia diagnostyki w kierunku celiakii.

Produkty dozwolone w diecie bezglutenowej

Produktami bezpiecznymi na diecie bezglutenowej są:

Zboża naturalnie bezglutenowe (ryż, kukurydza, proso, gryka, tapioka, komosa ryżowa, amarantus, sorgo, teff) i ich przetwory (kasze, mąki, płatki, skrobie)
Świeże owoce i warzywa
Nasiona roślin strączkowych (soja, ciecierzyca, soczewica, fasola itd.)
Mleko i produkty mleczne (sery, jogurty, twarogi, śmietana, kefiry itd.)
Jaja
Mięso, podroby i niektóre produkty mięsne
Ryby i owoce morza
Orzechy, nasiona i pestki
Tłuszcze (masło, oleje roślinne, margaryna)
Kawa ziarnista i herbata
Cukier, miód, dżemy, syrop z agawy, syrop klonowy
Przyprawy (sól, pieprz, zioła, cynamon, ocet winny, ocet jabłkowy)
Wszystkie produkty, które oznaczone są znakiem Przekreślonego Kłosa, np. pieczywo, ciasta, ciastka, ciasteczka, cukierki, makarony, mąki, słone przekąski, płatki, przyprawy, proszek do pieczenia, sosy

Produkty zabronione

Podstawową zasadą diety bezglutenowej jest wykluczenie produktów zawierających pszenicę i wszystkie jej odmiany (kamut, durum, płaskurkę, orkisz), żyto, pszenżyto i jęczmień. Ze względu na wysoki stopień zanieczyszczenia zbożami niedozwolonymi istnieje również konieczność unikania produktów zawierających owies (chyba że jest on oznaczony jako bezglutenowy).

Do produktów niedozwolonych należą m.in.:

Produkty zbożowe zawierające gluten (mąki, kasze, pieczywo, pierogi, pizza, naleśniki, makarony, wyroby cukiernicze, tj. ciasta, ciastka i przekąski słodkie, tj. krakersy, precle, paluszki)
Przetwory mięsne (wędliny, szynki, parówki, pasztety) zawierające w składzie np. kaszę perłową, kaszę mannę, skrobię modyfikowaną pszenną, słód jęczmienny
Produkty i desery mleczne zawierające w składzie np. skrobię modyfikowaną (pochodzącą ze zbóż glutenowych)
Produkty panierowane z dodatkiem pszennej bułki tartej, z zasmażkami (np. warzywa, mięsa, ryby)
Mieszanki przypraw zawierające gluten w składzie.

Czy dieta bezglutenowa jest lekkostrawna?

Wiele produktów bezglutenowych charakteryzuje się wysokim stopniem przetworzenia oraz obfituje w cukry proste i tłuszcze. Z tego względu dieta bezglutenowa nie zawsze jest lekkostrawna. Jednak wybierając odpowiednie produkty i sposób obróbki termicznej, można do niej wprowadzić zasady diety łatwostrawnej. U osób tuż po rozpoznaniu alergii na gluten zaleca się wprowadzenie diety bezglutenowej lekkostrawnej w celu minimalizacji ryzyka podrażnień układu pokarmowego.

Dieta bezglutenowa jest niezbędna dla osób z alergią na gluten oraz innymi wskazaniami medycznymi do eliminacji glutenu. Dla innych osób eliminacja glutenu z diety nie jest konieczna i może prowadzić do niedoborów. Prawidłowo zbilansowana dieta bezglutenowa może być pełnowartościowa i bezpieczna, pod warunkiem przestrzegania zasad zdrowego odżywiania i dokładnego czytania etykiet produktów spożywczych. Pamiętaj, aby zawsze konsultować zmiany w diecie z lekarzem lub dietetykiem, aby zapewnić sobie zdrowie i dobre samopoczucie.

Alergia na gluten jest poważnym schorzeniem, które może mieć różnorodne objawy i wymaga odpowiedniej diagnozy i leczenia. Zawsze należy odróżnić ją od celiakii, aby właściwie zarządzać dietą i zdrowiem pacjenta. Przed wprowadzeniem diety bezglutenowej ważne jest wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych

Czy dieta bezglutenowa jest dla każdego?

Spis treści