Ciche zagrożenie – jak choroby weneryczne rozwijają się bezobjawowo i co możesz z tym zrobić?

Skala problemu w Polsce – niepokojące dane

Z raportów Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego wynika, że choroby weneryczne wracają w Polsce w niepokojącej skali. W 2023 roku zanotowano:

• HIV – 2 412 nowych przypadków zakażenia. Co ciekawe, aż 70% zakażeń w Polsce wykrywanych jest przypadkowo – np. przed operacjami, podczas ciąży lub przy oddawaniu krwi.
• Kiła (syfilis) – ponad 2 100 przypadków, co stanowi niemal dwukrotny wzrost w ciągu dekady. W grupie wiekowej 25–39 lat kiła notuje jeden z najwyższych współczynników zapadalności.
• Chlamydia – oficjalnie w Polsce rejestruje się tylko kilkaset przypadków rocznie, ale dane WHO i badania kliniczne sugerują, że może być ich nawet 10–20 razy więcej! Eksperci szacują, że nawet 8 000–10 000 Polaków rocznie może być zakażonych.
• HCV (wirus zapalenia wątroby typu C) – według szacunków Ministerstwa Zdrowia, ponad 120 000 Polaków może być nosicielami wirusa, przy czym ponad połowa z nich nie wie o zakażeniu.
• HBV (wirus zapalenia wątroby typu B) – ponad 1 200 przypadków wykrytych w 2023 r. W Polsce nadal działa grupa pacjentów zakażonych jeszcze w dzieciństwie, zanim szczepienia stały się obowiązkowe w 1996 roku.

Bezobjawowe zagrożenia – dlaczego tego nie widać?

Choroby przenoszone drogą płciową często nie dają o sobie znać przez miesiące, a nawet lata. Oto kilka przykładów:

• Chlamydia – u kobiet często bezobjawowa, a gdy daje symptomy, są to: lekki ból w podbrzuszu, nietypowa wydzielina, krwawienia między miesiączkami. U mężczyzn – pieczenie przy oddawaniu moczu, wydzielina z cewki moczowej. W praktyce: ponad 50% zakażeń przebiega bezobjawowo.
• Kiła – pierwsze stadium to niewielkie, bezbolesne owrzodzenie (chancre), które zanika samoistnie. Potem pojawiają się objawy grypopodobne, wysypka. Gdy znikają, chory może przez lata nie zauważać żadnych oznak choroby – aż do momentu poważnych uszkodzeń układu nerwowego lub sercowo-naczyniowego.
• HCV/HBV – wirusy te uszkadzają wątrobę, ale przez długi czas nie powodują żadnych objawów. Pacjenci zgłaszają się dopiero, gdy dochodzi do marskości wątroby lub nowotworu.

Jakie są konsekwencje nieleczonych infekcji?

Nieświadome zakażenie może prowadzić do:

• Niepłodności – zwłaszcza w przypadku chlamydii i rzeżączki, które mogą powodować zrosty w jajowodach
• Poronień i powikłań w ciąży – zakażenia STD zwiększają ryzyko poronień, przedwczesnego porodu, zakażenia noworodka
• Nowotworów – np. przewlekła infekcja HBV/HCV może prowadzić do raka wątroby, a HPV do raka szyjki macicy
• Uszkodzenia układu nerwowego i serca – w późnej fazie kiła atakuje układ nerwowy, prowadząc do porażeń, otępienia, a nawet śmierci