Badanie ilościowego oznaczenia miedzi we krwi ma na celu ocenę stężenia tego pierwiastka w organizmie. Miedź jest jednym z pierwiastków śladowych, a jej ilość we krwi odgrywa istotną rolę w wielu procesach biologicznych.
Rola miedzi w organizmie:
W organizmie ludzkim, miedź pełni kluczowe funkcje. Około 90% miedzi w surowicy krwi związane jest z białkiem nośnikowym, ceruloplazminą, której produkcją zajmują się hepatocyty (komórki wątroby). Ponadto, miedź gromadzi się w mięśniach, kościach oraz uczestniczy w tworzeniu metaloprotein, takich jak oksydaza cytochromowa, dysmutaza nadtlenkowa, i ferroksydaza, które odgrywają kluczową rolę w procesach oksydoredukcyjnych.
Funkcje miedzi w organizmie:
- Chroni przed uszkodzeniem błon komórkowych.
- Pełni rolę przeciwutleniacza, neutralizując wolne rodniki.
- Uczestniczy w syntezie hemoglobiny.
- Wpływa na produkcję wielu białek strukturalnych (np. kolagenu) i fizjologicznie aktywnych (np. prostaglandyny, ceruloplazmina).
- Ma wpływ na stosunek frakcji cholesterolu lekkiego i ciężkiego.
Niedobór miedzi:
Niedobór miedzi może być spowodowany różnymi czynnikami, takimi jak:
- Utrata miedzi z moczem (zespół nerczycowy).
- Zwiększone zapotrzebowanie na miedź (np. w leczeniu anemii megaloblastycznej).
- Zespół kwashiorkor, wynikający z niedoboru odpowiednich składników odżywczych.
- Nadmiar cynku w diecie.
- Środki zobojętniające stosowane w przypadku nadkwasoty.
Choroby związane z miedzią:
Choroba Wilsona – spadek stężenia miedzi w krwi związany z dziedzicznym defektem ceruloplazminy.
Choroba Menkesa – niedobór miedzi czynnej fizjologicznie, pomimo prawidłowej podaży, spowodowany niemożliwością włączania miedzi do przemian biochemicznych organizmu.
Skutki niedoboru miedzi:
Niedobór miedzi może prowadzić do różnych schorzeń, takich jak:
- Niedokrwistość.
- Granulocytopenia.
- Osteoporoza.
- Zniekształcenia kręgosłupa.
- Wady tkanek zawierających kolagen.
- Obniżenie odporności.
- Stany zapalne śluzówek.
- Wzrost poziomu cholesterolu i niekorzystne zmiany proporcji frakcji cholesterolu, co może prowadzić do chorób układu sercowo-naczyniowego.
- Zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego.
Wskazania do badania:
- Diagnostyka i leczenie choroby Wilsona.
- Monitorowanie leczenia preparatami chelatującymi.
- Choroba Menkesa.
- Marskość wątroby.
- Choroby rozrostowe układu krwiotwórczego.
Badanie stężenia miedzi we krwi jest kluczowe dla zrozumienia stanu zdrowia pacjenta i może wpływać na skuteczność leczenia oraz korektę diety w przypadku wykrycia niedoborów lub nadmiarów tego pierwiastka.